جوشکاری اگزوترمیک در سیستم ارتینگ
در دنیای برق و حفاظت، سیستم ارتینگ مثل کمربند ایمنی یک خودرو است؛ شاید تا روز حادثه به چشم نیاید، اما وقتی اتصال کوتاه، صاعقه یا اضافهولتاژ لحظهای رخ دهد، تنها چیزی که جان انسان و میلیونها تومان تجهیزات را نجات میدهد، همین سیستم زمین است.
اما بزرگترین نقطه ضعف هر سیستم ارتینگ، اتصالات مدفون در خاک هستند. اتصالات پیچ و مهرهای زنگ میزنند، جوش معمولی (قوس الکتریکی) در خاک میپوسد و مقاومتش بالا میرود، اتصال فشاری با گذشت زمان شل میشود…
تنها راهحلی که دهههاست در پروژههای حساس (دکلهای مخابراتی، پستهای برق فشار قوی، پالایشگاهها، نیروگاهها و حتی دیتاسنترها) بدون کوچکترین مشکل کار میکند، جوشکاری اگزوترمیک (Cadweld) است.
جوش اگزوترمیک دقیقاً چیست؟
یک واکنش شیمیایی لحظهای (ترمیت) بین پودر اکسید مس و پودر آلومینیوم که دمایی بیش از ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد ایجاد میکند. این حرارت فوقالعاده، هادیهای مسی را در کسری از ثانیه ذوب میکند و یک پیوند مولکولی واقعی (نه فقط جوش سطحی) بین دو هادی به وجود میآورد.
نتیجه؟ اتصالی که:
- هدایت الکتریکیاش از خود هادی هم بیشتر است
- در خاک ۵۰ سال بعد هم مثل روز اول سالم میماند
- در برابر صاعقه و جریانهای لحظهای عظیم مقاوم است
- هرگز پوسیده نمیشود (چون پیوند مولکولی است، پیل گالوانیک تشکیل نمیشود)
مراحل اجرای جوش اگزوترمیک در ۸ گام ساده
جوش اگزوترمیک آنقدر ساده است که یک تکنسین معمولی بعد از ۱۰ دقیقه آموزش، میتواند اتصالی بهتر از جوشکار ۲۰ سال سابقه بسازد! فقط کافی است این ۸ گام را دقیق و بهترتیب انجام دهید (و چند نکته طلایی که تجربه ۲۰ سال پروژههایمان به ما یاد داده را فراموش نکنید):
۱. تمیزکاری کامل هادیها
۲. پیشگرم قالب گرافیتی
۳. قرار دادن هادیها در قالب
۴. بستن محکم گیره
۵. قرار دادن پولک تهپوش + ریختن پودر جوش
مهمترین نکته: چاشنی انفجاری (دیسک استارتر) که در ته کپسول است باید دقیقاً روی پودر قرار بگیرد، نه مخلوط شود! و دقیقاً همان وزن پودر جدول را بریزید؛ نه کمتر (جوش ناقص) نه بیشتر (راهگاه مسدود میشود).
۶. بستن درپوش و چک نهایی
۷. ایجاد جرقه
۸. تمیزکاری قالب در حالت گرم
ابزار و مواد مورد نیاز (چکلیست کامل برای پیمانکار)
اجرای جوش اگزوترمیک نیازی به کارگاه بزرگ، ژنراتور یا جوشکار حرفهای ندارد؛ فقط کافی است یک جعبه ابزار سبک و چند قلم ماده مصرفی استاندارد همراهتان باشد. در ادامه چکلیست کامل و حرفهای را ببینید که هر پیمانکار باتجربهای همیشه داخل ون خود دارد:
- پودر جوش (۳۲، ۴۵، ۶۵، ۹۰، ۱۱۵، ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰ گرمی)
- قالب گرافیتی (دو راهه، سه راهه، تسمه به تسمه، تسمه به میله، صفحه به سیم و…)
- گیره نگهدارنده (معمولی یا مخصوص ستون)
- فندک تفنگی
- دستکش نسوز
- خمیر نسوز (برای درزگیری)
- برس سیمی، کاردک و فرچه مویی
چرا جوش اگزوترمیک در پروژههای حساس هیچ جایگزینی ندارد؟
در پروژههای حیاتی، یک اتصال ضعیف در عمق خاک میتواند به قیمت از دست رفتن کل سیستم حفاظتی و میلیاردها تومان خسارت تمام شود. حالا تصور کنید اتصالی داشته باشید که بعد از ۴۰ سال هنوز مثل روز اول رسانایی دارد، زنگ نمیزند، قطع نمیشود و حتی در ضربه مستقیم صاعقه هم نمیسوزد. اینجاست که جوش اگزوترمیک از یک «روش اتصال» به یک «استاندارد اجباری» تبدیل میشود.
| ویژگی | جوش اگزوترمیک | جوش قوس الکتریکی معمولی | اتصال پیچ و مهرهای |
|---|---|---|---|
| نوع پیوند | مولکولی | مکانیکی + حرارتی | مکانیکی |
| مقاومت در برابر خوردگی | عالی (۵۰+ سال) | ضعیف | خیلی ضعیف |
| هدایت الکتریکی محل اتصال | بیشتر از خود هادی | کمتر از هادی | کمتر از هادی |
| نیاز به برق یا باتری | ندارد | دارد | ندارد |
| مهارت مورد نیاز | کم | زیاد | متوسط |
| امکان بازرسی چشمی | بسیار ساده | دشوار | ساده |
| مقاومت در برابر صاعقه | عالی | متوسط | ضعیف |
یک جمله طلایی برای کارفرماها و مشاوران
«اگر میخواهید ۳۰ سال دیگر هم مقاومت سیستم ارتینگتان زیر ۰.۵ اهم بماند و هرگز به خاطر یک اتصال پوسیده، تاسیساتتان آتش بگیرد، فقط و فقط از جوش اگزوترمیک استفاده کنید.»
راستین سازه بهعنوان یکی از قدیمیترین تأمینکنندگان تجهیزات ارتینگ و صاعقهگیر در ایران، تمام تجهیزات جوش اگزوترمیک اورجینال (با برندهای معتبر جهانی و تأییدیههای بینالمللی) همراه با آموزش رایگان و پشتیبانی فنی در محل پروژه ارائه میدهد.
سیستم ارتینگ فقط یک هزینه نیست؛ بیمهنامهای است برای جان انسانها و سرمایه شما. و بیمهنامه واقعی، فقط با بهترین اتصال نوشته میشود.
